Na to pytanie odpowiedzą wkrótce Radni Rady Miejskiej w Leśnej. Jutro odbędzie się pierwsze spotkanie z komisjami Rady, na których przedstawimy argumenty za tym, że w Wolimierzu świetlica jest bardzo potrzebna. W imieniu sołectwa i Stowarzyszenia Wolimierz, w posiedzeniach komisji weźmie udział Szymon Surmacz, prezes stowarzyszenia, który przygotował umieszczone niżej pismo do naszych Radnych.

Oczywiście – wpisanie planu budowy świetlicy do nowego budżetu to dopiero pierwszy krok, ale ten zawsze jest najważniejszy 🙂 Jeśli leśnianscy Radni przychylą się do naszego wniosku to kolejnym będzie przygotowanie przez gminę we współpracy z mieszkańcami Wolimierza wniosków o dofinansowanie budowy ze środków unijnych lub przeznaczonych na rozwój obszarów wiejskich.

Treść pisma złożonego dzisiaj do Biura Rady Miejskiej w Leśnej:

Wolimierz. 21.08.2015

Świetlica w Wolimierzu – uzasadnienie

Szanowni Państwo Radni Miasta i gminy Leśna.

Zwracamy się do Was w imieniu mieszkańców sołectwa Wolimierz z wnioskiem o pozytywne rozpatrzenie planów budowy świetlicy przysłupowej w naszej wsi. Umieszczenie budowy świetlicy w budżecie gminy umożliwi przygotowanie formalności i wykonania prac niezbędnych do pozyskania środków zewnętrznych (UE, PROW, INTERREG itd), dzięki którym można będzie sfinansować budowę obiektu.

Budowa świetlicy w Wolimierzu została zapisana w Sołeckiej Strategii Rozwoju (przyjętej uchwałą Rady Miejskiej w Leśnej nr XXXI/234/2013 z 28.02.2013 r.) i Planie Odnowy Miejscowości Wolimierz (przygotowanym we współpracy z LGD Partnerstwo Izerskie) jako jedno z najważniejszych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną.

W Planie Odnowy, w 2012 r zapisano m.in. „Stworzenie swoistego centrum wsi (budowa świetlicy), to zadanie, które pobudzi lokalne społeczeństwo do aktywnego uczestnictwa w kulturze oraz współtworzenia nowych wartości na wsi poprzez organizację różnego rodzaju imprez kulturalno-oświatowych oraz kultywowania tradycji wiejskich, itp. Znajdą tam lepsze warunki do działania aktywne w tej chwili grupy mieszkańców, zwłaszcza dzieci i młodzież.”

W ostatnich latach, mieszkańcy Wolimierza wielokrotnie pokazali, że potrafią wspólnie pracować na rzecz swojej wsi, dbać o nią i rozwijać w taki sposób, że pokazywana jest jako wzór i przykład do naśladowania daleko poza granicami naszej gminy. Aktywność mieszkańców i intensywność kontaktów międzyludzkich przekłada się na rozwój gospodarczy wsi, która staje się jedną z ważniejszych wizytówek i marek w gminie Leśna.

Na kolejnych stronach zaprezentujemy atuty Wolimierza i argumenty przemawiające za tym, że budowa świetlicy – publicznej przestrzeni, którą mieszkańcy będą mogli zagospodarować i wykorzystać:

dla lepszej integracji – budowania kapitału społecznego,
dla rozwoju edukacji – wzrostu kapitału ludzkiego i w efekcie
dla lepszego rozwoju gospodarczego (m.in. poprzez mechanizmy ekonomii społecznej)

nie jest zwyczajnym „wydatkiem” czy „kosztem” który trzeba ponieść, ale mądrą inwestycją w rozwój społeczno-gospodarczy gminy.

Potencjał wsi i aktywność społeczna

Wolimierz należy obecnie do najbardziej rozpoznawalnych miejsc (nazw i marek) w gminie Leśna. Jeśli użyjemy jako wskaźnik rozpoznawalności liczbę wyników w Google, to fraza „Wolimierz” pokazuje obecnie 163 tys wyników, tyle samo co „Zamek Czocha” i siedem razy więcej niż sama „Gmina Leśna” (26.800 wyników). Wspomnienia i informacje z Wolimierza pojawiają się na blogach, w mediach społecznościowych oraz w portalach regionalnych i tematycznych.

Biorąc pod uwagę potencjał rozwojowy naszej wsi, rosnącą liczbę agroturystyk (prawdopodobnie największa „gęstość” w przeliczeniu na mieszkańców w Polsce) i w konsekwencji liczbę wypoczywających tutaj turystów, można śmiało nazwać Wolimierz „bramą do Pogórza Izerskiego”. Jest to w dużej mierze efekt konsekwentnego wdrażania strategii rozwoju, w której wizja „agroturystycznego Wolimierza z ekomuzeum Łużyckim” ma zapewnić godne warunki życia wszystkim mieszkańcom poprzez rozwój infrastruktury turystycznej i produktu lokalnego.

W 2013 roku Wolimierz otrzymał w konkursie Piękna Wieś Dolnośląska, nagrodę specjalną za zachowanie ładu kulturowego, przestrzennego i aktywność społeczną. W werdykcie, jury napisało m.in. „miejsca publiczne – wiejski rynek czy place spotkań wykonane są z wielką dbałością, by wpisać się w panujący tu sielski krajobraz. Całości dopełniają niezwykli mieszkańcy, którzy dbając o własną tożsamość kultywują tradycje, działają na rzecz integracji oraz nieustannie o poprawę estetyki swojej małej ojczyzny.” Rok później, wyróżnieniem za stworzenie systemu promocji i budowania wizerunku sołectwa utrwaliliśmy swoją wysoką pozycję ambitnych debiutantów w tym najważniejszym konkursie dla obszarów wiejskich w województwie dolnośląskim.

Na terenie Wolimierza działa obecnie sześć organizacji pozarządowych, co również jest ewenementem biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców. Stowarzyszenie Wolimierz, Fundacja na rzecz wspierania Kultur Alternatywnych i Ekologicznych, Fundacja Atelier Wolimierz, Fundacja Psia Kuźnia, Stowarzyszenie Teatr Młodego Widza, i Laboratorium Aktywności Społecznej (filia łódzkiego stowarzyszenia Obywatele Obywatelom) to organizacje, które mogłyby wykonywać znacznie więcej działań na rzecz mieszkańców sołectwa i okolicy, gdyby wieś posiadała całoroczne miejsce – budynek i salę na aktywność społeczną. Obecność tylu aktywnych organizacji pozarządowych jest najlepszą gwarancją na to, że Wolimierz nie będzie miał problemów ze zdobyciem środków na wyposażenie świetlicy, a jej sale przez cały rok będą tętniły życiem.

Podczas zebrań wiejskich, konkursów „Piękna Wieś” i festynów, które odbyły się w ostatnich latach, mieszkańcy Wolimierza wielokrotnie udowadniali, że mają wiele talentów, którymi są gotowi się dzielić – jeżeli tylko będą mieli przygotowane do takiej aktywności miejsce.

Aktualny stan realizacji strategii rozwoju Wolimierza można określić jako dobry, ambitny start. Budowa świetlicy wprowadziłaby naszą społeczność na kolejny etap rozwoju i społecznej integracji.

Potrzeby i problemy

Mówiąc „świetlica wiejska” – często myśli się „miejsce gdzie stoi stół do ping ponga i można zrobić dla dzieci Mikołajki”. Dla nas świetlica to coś znacznie więcej. Przede wszystkim ma być miejscem edukacji, samoorganizacji i integracji społecznej, przestrzenią wymiany doświadczeń i wiedzy między młodzieżą a seniorami czy „starymi” a „nowymi” mieszkańcami wsi a także dodatkową atrakcją turystyczną, zwiększającą walory nasze gospodarcze. Kluczowe potrzeby i problemy mieszkańców Wolimierza, zebrane zostały w strategii rozwoju. Można je zestawić w następujących punktach:

utrata w latach ’90 budynków komunalnych, w efekcie przestrzeni publicznej do realizacji działań społecznych (stary budynek szkoły, świetlica po pożarze, remiza OSP przeszły w ręce prywatne, mieszkańcy od ponad 20 lat nie mają wspólnego miejsca służącego integracji);
związane z Wolimierzem organizacje pozarządowe realizują swoje działania albo w Pobiednej (Stacja Wolimierz, Atelier Wolimierz, zespół szkolno-przedszkolny) albo ograniczają się do działań, które można zorganizować w plenerze w sezonie letnim;
brak łatwo dostępnej komunikacyjnie oferty dla osób starszych; z niewielkiej oferty świetlicy w Pobiednej (np. kursy komputerowe, czy imprezy integracyjne) korzystają nieliczni wolimierzanie;
niewystarczająca oferta spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży, brak dodatkowych zajęć pozalekcyjnych;
brak świetlicy wskazywany jest jako najważniejszy problem społeczności Wolimierza (pierwsze miejsce w „słabościach” w analizie SWOT);
brak całorocznego miejsca spotkań powoduje, że mieszkańcy Wolimierza nie mają gdzie uwolnić swojej energii i jest jedną z najważniejszych przeszkód w aktywizacji i integracji społeczności;
brak publicznej przestrzeni, sal mogących pełnić funkcje edukacyjne i gospodarcze nie pozwala w pełni wykorzystać potencjału związanego z odwiedzającymi Wolimierz setkami turystów rocznie.

W odpowiedzi na te problemy, przygotowaliśmy wstępny plan działania dla Wolimierskiej świetlicy.

Plan działania świetlicy w Wolimierzu

Realizacja programów i projektów edukacyjnych. Wykorzystując potencjał organizacji pozarządowych możemy przygotować atrakcyjną ofertę samokształceniową dla mieszkańców wsi i okolicy.
Sala do spotkań towarzyskich i spędzania czasu wolnego. Chcemy żeby świetlica była otwarta przez cały rok i pełniła funkcje społecznej „kawiarni”, miejsca gdzie zawsze można przyjść, porozmawiać, pograć w gry, poczytać książkę, skorzystać z internetu.
Spotkania integracyjne – planowane z wyprzedzeniem spotkania celowe i okolicznościowe służące integracji i aktywizacji mieszkańców. Głównym organizatorem będzie sołectwo i Stowarzyszenie Wolimierz.
Biblioteka – zamierzamy przygotować księgozbiór zwiększający kompetencje, umiejętności oraz świadomość obywatelską i społeczną osób korzystających ze świetlicy. Organizacje pozarządowe w Polsce wydają wiele ważnych książek i publikacji na tematy społeczne, ekonomiczne, czy dotyczące aktywizacji społecznej, które możemy łatwo pozyskać wykorzystując kontakty Stowarzyszenia Wolimierz i Laboratorium Aktywności Społecznej. Już mamy przygotowany wstępny zbiór liczący ponad 40 publikacji.
Dyskusyjne kluby filmowe – dzięki internetowi i rozwojowi telewizji cyfrowej oglądanie filmów w domowym zaciszu staje się czymś oczywistym i banalnym. Jednak popularność zyskują małe kluby dyskusyjne, gdzie wartością nie jest sam pokaz filmowy, a możliwość wymiany poglądów i wrażeń z innymi widzami.
W ramach działalności odpłatnej pożytku publicznego, Stowarzyszenie Wolimierz będzie mogło sprzedawać pamiątki, rękodzieło oraz usługi turystyczne i edukacyjne. Będzie to forma aktywizacji ekonomicznej wolimierzan, dodatkowa atrakcja turystyczna, a część uzyskanych przychodów pomoże utrzymać świetlicę i dofinansować działalność nieodpłatną kierowaną do mieszkańców wsi.
Wykorzystanie planów budowlanych świetlicy przysłupowej, przygotowanych przez Stowarzyszenie „Dom Kołodzieja” ze Zgorzelca, obniży koszty i przyspieszy proces budowy, wpłynie też pozytywnie na estetykę wsi i stanie się atrakcją turystyczną.
Działki dookoła świetlicy, zostały zgłoszone przez sołectwo i Stowarzyszenie Wolimierz do planu zagospodarowania przestrzennego jako teren rekreacyjno-sportowy, przeznaczony na cele publiczne. Wniosek ten został pozytywnie rozpatrzony, co w wieloletnim planie pozwoli nam stworzyć wokół świetlicy Centrum Wolimierz – teren parkowo-rekreacyjny z altanami, amfiteatrem, placem zabaw czy ścieżkami zdrowia.
W świetlicy i wokół niej chcemy utworzyć także mini muzeum / izbę regionalną, która ma być nie tylko „wystawą” np. dawnych narzędzi rolniczych, czy rzemieślniczych, ale też żywym miejscem aktywnej edukacji, gdzie turyści mogliby korzystać z zajęć przygotowywanych przez mieszkańców wsi (rękodzieło, sztuka ludowa, tradycyjne zajęcia i ginące umiejętności).
Przy izbie regionalnej planujemy punkt informacji turystycznej promujący przede wszystkim atrakcje gminy Leśna. Wolimierz jest aktualnie największą bazą noclegową w naszej gminie, jest to więc najlepsze miejsce do zachęcania turystów do odwiedzania atrakcji położonych na północ do naszej wsi.
Organizacja wizyt studyjnych, programów edukacyjnych dla firm z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) i wolontariatu pracowniczego. Zrealizowane w 2014 i 2015 r przez Stowarzyszenie Wolimierz imprezy edukacyjne dla firm i instytucji zostały przez nie bardzo dobrze ocenione i powinny znaleźć się w stałej ofercie Wolimierza. Potencjalne przychody (działalność odpłatna pożytku publicznego) zrównoważą koszty utrzymania świetlicy i jej pracowników.

Podsumowując, nasze plany wobec wiejskiej świetlicy wykraczają daleko poza standardowe funkcje pełnione przez tego rodzaju budynek. Mamy potencjał i wiedzę, żeby stworzyć Wiejski Ośrodek Edukacji i Kultury, nawiązujący do najlepszych tradycji Uniwersytetów Ludowych.

Aspekty formalne

Wolimierz posiada aktualną Strategię Rozwoju i Plan Odnowy Miejscowości. W zapisach tych dokumentów budowa świetlicy wymieniana jest jako najważniejszy cel na lata 2014-2018.
Analiza SWOT w Planie Odnowy wskazuje brak świetlicy jako najważniejszą słabość hamującą rozwój społeczny.
Wszystkie działające na terenie Wolimierza organizacje pozarządowe są aktywne, pozyskują środki na swoją działalność, są wiarygodnymi partnerami przy składaniu wniosków o dofinansowanie zewnętrzne.
Stowarzyszenie Wolimierz, planuje zawiązanie formalnych partnerstw z organizacjami z obszarów wiejskich w Niemczech i Czechach. Wsparcie w zawiązaniu tych partnerstw uzyskamy dzięki współpracy ze stowarzyszeniem Pogranicze z Lubania. Dodatkowym atutem będzie też publikacja referatu prezesa Stowarzyszenia Wolimierz, Szymona Surmacza w najważniejszym europejskim piśmie dotyczącym odnowy wsi Dorferneuerung international nr 22 (wiosna 2014) uwiarygadniająca Wolimierz jako wieś łączącą tradycje z nowoczesnością.
Aktualnie podejmujemy działania (sołectwo i stowarzyszenie) w partnerstwie z wieloma organizacjami, urzędami i firmami:
- Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego (udział w programie Odnowa Wsi Dolnośląskiej, udział i organizacja wizyt studyjnych, przygotowania do dołączenia do ogólnopolskiej sieci Najciekawszych Wsi).
- Stowarzyszenie Pogranicze – Inkubator dla organizacji pozarządowych w Lubaniu (udział w konferencjach, szkoleniach, wyjazdach studyjnych).
- Zespół Szkolno-Przedszkolny w Pobiednej (realizacja zajęć edukacyjnych dla uczniów szkoły, wyposażenie szkolnej pracowni komputerowej w tablety graficzne, przygotowanie stanowisk komputerowych do edukacji graficznej, stała wystawa projektowa Akademii Orange)
- Wielobranżowa Spółdzielnia Socjalna Panato z Wrocławia (najlepsze przedsiębiorstwo społeczne woj. dolnośląskiego 2013, współpraca przy organizacji wizyt studyjnych i rozwoju produktu lokalnego).
- Sieć Ekomuzeum Izerska Wieś (w sieci aktywnie działa kilka agroturystyk i wolimierska artystka Magda Kuźniarz – Szklana Kuźnia).
- Firmy doradcze BeGood Consulting, GO Responsible, Katalizator.BIZ zajmujące się tematyką wolontariatu pracowniczego i CSR zapewniają kontakt z partnerami biznesowymi, mogącymi wspierać nas finansowo i poprzez darowizny rzeczowe.
- Okazjonalna współpraca i dobre relacje z innymi organizacjami pozarządowymi w sąsiedztwie – LGD Partnerstwo Izerskie, Stowarzyszenie Unia Izerska, Stowarzyszenie Marzenia z Leśnej, Stowarzyszenie Rozwoju Olszyny i inne.
- Aktywny udział wolimierzan i wolimierskich organizacji w konsultacjach, kształtowaniu dokumentów strategicznych gminy takich jak studium i plan zagospodarowania przestrzennego, strategia rozwoju, uchwała o trybie konsultacji społecznych i inne.
Umiejętność przygotowania, realizacji i rozliczania dotacji jest dodatkowym atutem uwiarygadniającym Wolimierz w zakresie wyposażenia i utrzymania świetlicy.

Podsumowanie

Bez wsparcia gminy, budowa świetlicy nie będzie możliwa. Większość dofinansowań na rozbudowę infrastruktury nie leży w zasięgu wiejskich organizacji pozarządowych – niezbędny jest udział gminy jako operatora i beneficjenta środków przeznaczanych na inwestycje w obszarach wiejskich.

Biorąc pod uwagę dotychczasową aktywność społeczną, kulturalną i gospodarczą mieszkańców wsi, a szczególnie rozwój i promocję Wolimierza w ostatnich kilku latach, można śmiało założyć, że budowa świetlicy będzie istotną inwestycją mającą znaczenie dla całej gminy.

Planowane przez nas działania kulturalne i edukacyjne, które będą odbywały się w nowym budynku, przełożą się na rozwój społeczny i aktywizację mieszkańców sołectwa, i będą inspiracją dla naszych sąsiadów. Wolimierz staje się jedną z bardziej rozpoznawalnych marek turystycznych w naszej gminie. Wzmocnienie tego potencjału wpisuje się bardzo dobrze w Strategię Rozwoju Gminy Leśna oraz plany inwestowania w turystykę i produkt lokalny jako istotnej, strategicznej gałęzi rozwoju gospodarczego.

Jesteśmy przekonani, że Centrum Wolimierz, dzięki budowie „serca” w postaci przysłupowego budynku świetlicy, szybko stanie się nie tylko chlubą sołectwa, ale także całej gminy. Nasze plany doskonale wpisują się w zarysowaną w zeszłym roku wizję, zapisaną w Strategii Rozwoju Gminy Leśna do roku 2025: „Gmina LEŚNA to gmina turystyczna i przedsiębiorcza, dążąca do wykorzystania potencjału przyrodniczo – krajobrazowego i kulturowego oraz potencjału swojego położenia. Siłą napędową lokalnej gospodarki są kreatywni i przedsiębiorczy mieszkańcy. Gmina Leśna to także integrująca się ciągle wspólnota mieszkańców.”

Mamy nadzieję, że Rada Miejska w Leśnej, doceni dotychczasowe wysiłki niewielkiej liczebnie, ale silnej duchem współpracy społeczności Wolimierza i przychyli się do naszej prośby o wpisanie budowy wolimierskiej świetlicy do budżetu gminy. W dłuższej perspektywie skorzystają na tym wszyscy mieszkańcy gminy Leśna.

Z poważaniem

W imieniu mieszkańców sołectwa Wolimierz:

Sołtys: Monika Fijałkowska-Mokosa
Radna Rady Miejskiej w Leśnej: Teresa Kęska
Rada sołecka: Barbara Ferenc, Monika Gryniewicz, Jagna Jankowska
Zarząd Stowarzyszenia Wolimierz: Szymon Surmacz

Wolimierz

Czy Wolimierz będzie miał świetlicę?